DATA149.1.19

დემოკრატიაში მედია განათლებას, ინფორმაციას და გართობას ახორციელებს - მათ შორის ახალი ამბების, მოსაზრებების, ანალიზის, სატირისა და დრამის მეშვეობით. ეს არის მთავარი გზა, რომლითაც საზოგადოება პოლიტიკის შესახებ ისმენს და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს საზოგადოებრივი დღის წესრიგის ჩამოყალიბებასა და საზოგადოებრივი აზრის ჩამოყალიბებაში. თუმცა, ბოლო წლებში ხშირად გამოითქვა შეშფოთება საინფორმაციო საშუალებების მდგომარეობასთან დაკავშირებით. მედიის დამოუკიდებლობაზე ან მაუწყებლის მიუკერძოებლობაზე თავდასხმებმა შეშფოთება გამოიწვია. მედია ბაზრის ცვლილებებმა გამოიწვია ადგილობრივი და საგამოძიებო ჟურნალისტიკის შემცირება და გააძლიერა პოლარიზებული რიტორიკა და დეზინფორმაცია. ჩნდება კითხვა, რატომ არის მედია მნიშვნელოვანი დემოკრატიისთვის?

 სწორედ მედია ცენტრალურ ადგილს იკავებს დემოკრატიულ მონაწილეობაში. ის ქმნის არენას მოსაზრებების გაცვლისთვის, დისკუსიისა და მსჯელობისთვის - სივრცეს, რომელსაც ზოგჯერ „საჯარო სფეროს“ უწოდებენ. ის უზრუნველყოფს კომუნიკაციის არხს პოლიტიკოსებსა და საზოგადოებას შორის, რაც საშუალებას აძლევს პოლიტიკოსებს გაუზიარონ თავიანთი შეხედულებები და წინადადებები, აწვდიან საზოგადოებას ინფორმაციას, რომელიც მათ მონაწილეობისთვის სჭირდებათ და საშუალებას აძლევს საზოგადოების ხმა მოისმინონ პოლიტიკოსებმა. მედია ასევე ხელს უწყობს პოლიტიკოსების ანგარიშვალდებულების უზრუნველყოფას - რეპორტაჟების და პირდაპირი კონტროლის გზით, როგორიცაა ინტერვიუები.

მედიას მნიშვნელოვანი როლი აქვს საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებაში. მისი გაშუქების შინაარსისა და ტონის მეშვეობით, მას შეუძლია გავლენა მოახდინოს იმაზე, თუ როგორ აღიქვამენ საზოგადოების წევრები საკითხს, რომელ თემებს მიიჩნევენ მნიშვნელოვნად და რა ინფორმაციას იყენებენ საერთო პოლიტიკური შეფასებების ფორმირებისას. საზოგადოებრივ აზრზე გავლენის მოხდენისა და პოლიტიკური ანგარიშვალდებულების ხელშეწყობის მედიის ეს ცენტრალური როლი ნიშნავს, რომ პოლიტიკოსები, რომლებიც ჩართული არიან „დემოკრატიულ უკუსვლაში“ მთელ მსოფლიოში, ხშირად საფრთხეს უქმნიან მედიის დამოუკიდებლობას. ამას შეიძლება მრავალი ფორმა ჰქონდეს, დაწყებული აშკარა ცენზურით, კანონით დევნით და ჟურნალისტების მიმართ ძალადობით, დაფინანსების შემცირებით და სავარაუდოდ დამოუკიდებელი მედია საშუალებების ან მარეგულირებლების ხელში ჩაგდებით დამთავრებული. 

დემოკრატიულ საზოგადოებაში მედია ქვაკუთხედის როლს ასრულებს, რაც აუცილებელია გამჭვირვალობის, ანგარიშვალდებულებისა და მოქალაქეთა მონაწილეობის უზრუნველყოფისთვის. თავისუფალი და დამოუკიდებელი მედია მთავრობასა და ხალხს შორის სასიცოცხლო კავშირს წარმოადგენს, რაც ხელს უწყობს ინფორმაციის ჯანსაღ გაცვლას და ხელს უწყობს ინფორმირებული ამომრჩევლის ჩამოყალიბებას. მისი როლი დემოკრატიულ მმართველობაში არა მხოლოდ დამხმარეა, არამედ ფუნდამენტურია დემოკრატიული ინსტიტუტების ფუნქციონირებისთვის.

მედიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი როლი ხელისუფლებაში მყოფთა ზედამხედველის როლის შესრულებაა. მთავრობის წარმომადგენლების, საჯარო დაწესებულებებისა და გავლენიანი ფიგურების ქმედებების გამოძიებითა და მათ შესახებ რეპორტაჟებით, ჟურნალისტები ხელს უწყობენ კორუფციის, უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებისა და არაეფექტურობის გამოვლენას. ეს კონტროლი აუცილებელია ლიდერების ანგარიშვალდებულების ასამაღლებლად და დემოკრატიული ღირებულებების ეროზიის თავიდან ასაცილებლად. თავისუფალი პრესის გარეშე, ხელისუფლებაში მყოფებმა შეიძლება უკონტროლოდ იმოქმედონ, რამაც შესაძლოა ავტორიტარული პრაქტიკისკენ მიგვიყვანოს. ასევე მნიშვნელოვანია მედიის როლი ინფორმაციის გავრცელებასა და საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებაში. დემოკრატიის ეფექტურად ფუნქციონირებისთვის, მოქალაქეები კარგად უნდა იყვნენ ინფორმირებულნი მიმდინარე მოვლენების, პოლიტიკური გადაწყვეტილებებისა და პოლიტიკური მოვლენების შესახებ. მედია წარმოადგენს ძირითად არხს, რომლის მეშვეობითაც ეს ინფორმაცია მიეწოდება ადამიანებს, რაც საშუალებას აძლევს მათ მიიღონ განათლებული გადაწყვეტილებები არჩევნების დროს და აქტიურად ჩაერთონ სამოქალაქო ცხოვრებაში. ზუსტი და მიუკერძოებელი რეპორტაჟი უზრუნველყოფს, რომ ამომრჩეველს შეუძლია მნიშვნელოვანი მონაწილეობა მიიღოს მათი მთავრობის ფორმირებაში.

გარდა ამისა, თავისუფალი მედია უზრუნველყოფს პლატფორმას მრავალფეროვანი ხმებისა და მოსაზრებებისთვის, რაც ხელს უწყობს საზოგადოებრივ დიალოგსა და დებატებს. ეს ღიაობა აუცილებელია პლურალისტურ საზოგადოებაში, სადაც სხვადასხვა ჯგუფს უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა გამოხატოს თავისი შეხედულებები. მედია აძლიერებს ამ ხმებს, უზრუნველყოფს, რომ უმცირესობის მოსაზრებებიც კი მოისმინონ და გაითვალისწინონ. ღია კომუნიკაციის ეს გარემო აძლიერებს დემოკრატიულ ღირებულებებს ინკლუზიურობისა და ურთიერთპატივისცემის ხელშეწყობით. გამჭვირვალობა კიდევ ერთი სფეროა, სადაც მედია მნიშვნელოვან როლს ასრულებს. მთავრობის ოპერაციების, გადაწყვეტილებებისა და ხარჯების შესახებ რეპორტაჟებით, მედია ხელს უწყობს ღიაობის კულტურის შექმნას. როდესაც საჯარო მოხელეებმა იციან, რომ იმყოფებიან ჟურნალისტებისა და საზოგადოების ყურადღების ქვეშ, ისინი უფრო მეტად იმოქმედებენ პატიოსნად და საზოგადოებრივ ინტერესებში. ეს სიფხიზლე მნიშვნელოვნად ამცირებს კორუფციის შესაძლებლობებს და ხელს უწყობს კარგ მმართველობას. გარდა ამისა, მედია ხელს უწყობს აღმასრულებელი ხელისუფლების მიღმა დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერებას. სიღრმისეული ანალიზისა და კრიტიკული კომენტარების საშუალებით ის ეხმარება საზოგადოებას გაიგოს, თუ როგორ ფუნქციონირებს სასამართლო, საკანონმდებლო და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები. ეს გაგება ხელს უწყობს სამოქალაქო ჩართულობის ზრდას და ხელს უწყობს რეფორმებს, რომლებიც აძლიერებს დემოკრატიული სისტემების მდგრადობას.

მიუხედავად მისი მნიშვნელობისა, პრესის თავისუფლება მსოფლიოს მრავალ ნაწილში საფრთხის ქვეშაა. ჟურნალისტები ხშირად აწყდებიან ცენზურას, პოლიტიკურ დაშინებას, ძალადობას და სამართლებრივ შეზღუდვებს, რაც ხელს უშლის მათ თავისუფლად რეპორტაჟების გაკეთების შესაძლებლობას. მთავრობებმა შეიძლება გამოიყენონ ეროვნული უსაფრთხოების ან დეზინფორმაციასთან ბრძოლის საბაბი კრიტიკული ხმების გასაჩუმებლად. ასეთი ქმედებები ძირს უთხრის დემოკრატიულ მმართველობას, რადგან ასუსტებს მის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან გარანტიას. მედია არ არის მხოლოდ კომუნიკაციის ინსტრუმენტი; ეს არის საფუძველი, რომელზეც დგას დემოკრატიული მმართველობა. ის აძლიერებს მოქალაქეებს, უზრუნველყოფს ანგარიშვალდებულებას და აძლიერებს ინსტიტუტებს. ამიტომ, პრესის თავისუფლების დაცვა არა მხოლოდ ჟურნალისტების დაცვის საკითხია, არამედ თავად დემოკრატიის შენარჩუნების კრიტიკული ძალისხმევაა. როდესაც მედია თავისუფალია, დემოკრატიას შეუძლია აყვავება; როდესაც ის გაჩუმებულია, დემოკრატია რისკის ქვეშაა. თავისუფალი პრრსა ნიშნავს რომ ყველას აქვს უფლება თავისუფლად გამოიყენოს პრესა, ტელევიზია, ვიდეო და სხვა საშუალებები საკუთარი მოსაზრებების დეტალურად გამოხატვისა და გავრცელების მიზნით. პრესის თავისუფლება კოდიფიცირებულია მრავალ დოკუმენტში, რომლებიც ადგენენ საერთაშორისო სტანდარტებს. მთავრობა არ უნდა ჩაერიოს ამ თავისუფლებაში ან არ უნდა დააცენზოს სახელმწიფო ხელისუფლების კრიტიკულად განწყობილი მედია. წლების განმავლობაში პრესის თავისუფლება დემოკრატიის აუცილებელი ნაწილი იყო. დემოკრატიაში ხალხს აქვს უფლება აირჩიოს თავისი მთავრობა პირდაპირ ან წარმომადგენლების არჩევით. რატომ არის პრესის თავისუფლება ასე მნიშვნელოვანი დემოკრატიის აყვავებისთვის? რა საფრთხეს უქმნის ამ თავისუფლებას? სიმართლე, ანგარიშვალდებულება და ინფორმირებული ხმის მიცემა: მიზეზები, თუ რატომ არის პრესის თავისუფლება მნიშვნელოვანი. ჯანსაღ დემოკრატიას აქვს სახელმძღვანელო პრინციპები, როგორიცაა მოქალაქეთა მმართველობა, სამართლიანი და თავისუფალი არჩევნები, ინდივიდუალური უფლებების დაცვა და თანამშრომლობა. იმისათვის, რომ ეს პრინციპები რეალობად იქცეს, თავისუფალი პრესა მნიშვნელოვანია. არსებობს სამი ძირითადი მიზეზი, თუ რატომ: თავისუფალი პრესა იბრძვის სიმართლისთვის. პრესის თავისუფლება მნიშვნელოვანია, რადგან თავისუფალი პრესა ავლენს სიმართლეს. არსებობს მრავალი საკითხი - ხშირად ძალიან რთული - რომელთა ანალიზისა და ახსნისთვისაც ჟურნალისტები არიან გაწვრთნილები. გაზეთების, რადიო გადაცემების, ბლოგების და ა.შ. გარეშე, საშუალო ადამიანს თითქმის არაფერი ექნებოდა იმის შესახებ, თუ რა ხდება მათ გარშემო. ადამიანების უმეტესობას არ აქვს დრო და რესურსები, რათა გამოიძიოს მათზე და მათ თემებზე მოქმედი საკითხები და ისტორიები. სწორედ აქ ერთვებიან ჟურნალისტები. ისეთი უნარებით შეიარაღებულნი, როგორიცაა კვლევა და კრიტიკული აზროვნება, საუკეთესო ჟურნალისტებმა იციან, რა კითხვები დასვან, რა მიზანს მიჰყვნენ და როგორ შეამოწმონ ფაქტები. ფაქტების შემოწმება თავისუფალი პრესის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ელემენტია. თუ პრესა ვერ ახერხებს ფაქტების უსაფრთხოდ და ეფექტურად შემოწმებას, სიმართლე გაურკვეველი რჩება.

სიმართლის დამალვით ბევრ სუბიექტს შეუძლია ისარგებლოს, მათ შორის მთავრობებსაც. თავისუფალი პრესის ერთ-ერთი მთავარი მისიაა ხელისუფლების მცველის როლის შესრულება. პრესა არის ხიდი ხალხსა და გავლენიან სუბიექტებს შორის. პრესის თავისუფლების გარეშე, ჟურნალისტები, რომლებიც ცდილობენ სიმართლის თქმას, როდესაც ეს სახელმწიფოს ემუქრება, კანონით არ არიან დაცული. ეს ცენზურას და ჩახშობას გარდაუვალს ხდის. მაშინაც კი, თუ სახელმწიფო მიზნად დაისახავს უფრო გულწრფელი და გამჭვირვალე იყოს, ყოველთვის არსებობს დღის წესრიგი, რომლის დაცვაც მას მოუწევს. კორუფციისა და ადამიანის უფლებების დარღვევის შემთხვევაში, თავისუფალი პრესა აუცილებელია ძალაუფლების ბოროტად გამოყენების გამოაშკარავებისთვის.  ინფორმირებული ხმის მიცემა პრესის თავისუფლების მნიშვნელობის მესამე მიზეზია. დემოკრატიები მხოლოდ მაშინ აყვავდებიან, როდესაც ამომრჩევლები მაქსიმალურად ინფორმირებულები არიან. ინფორმირებულობა უზრუნველყოფს, რომ ადამიანებმა გაიგონ არსებული საკითხები და რომელი პოლიტიკა და პოლიტიკოსები წარმოადგენენ მათ საუკეთესოდ. მედია არის ორგანო, რომელიც აწვდის ინფორმაციას ინფორმაციის ანალიზით, დისკუსიის წახალისებით და ფაქტების შემოწმებით. რაც უფრო თავისუფალია მედია, მით უფრო ინფორმირებული შეიძლება იყოს ამომრჩეველი. ამ თავისუფლების გარეშე, ამომრჩევლები იქნებოდნენ პოლიტიკოსებისა და სპეციალური ინტერესების ჯგუფების წყალობაზე, რომლებსაც სურთ არჩევნებში გამარჯვება და კონკრეტული კანონმდებლობის ხელშეწყობა. ამომრჩევლებისთვის ძალიან რთული და შრომატევადი იქნებოდა მთელი სამუშაოს დამოუკიდებლად შესრულება. ძლიერი მედია პროცესს ნაკლებად რთულს ხდის და ღირებულ ინფორმაციას გვთავაზობს.

მედიის დამოუკიდებლობის საფრთხე მთელ მსოფლიოში ემუქრება. ზოგიერთ ადგილას ეს უფრო უარესია, ვიდრე სხვებში, მაგრამ დემოკრატიებშიც კი, მედიის თავისუფლება შეიძლება მრავალი გამოწვევის წინაშე ადგეს. ისეთი ორგანიზაციები, როგორიცაა „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“, აკონტროლებენ შევიწროებული, დაპატიმრებული ან მოკლული ჟურნალისტების რაოდენობას. ეს ინფორმაცია მსოფლიოს აძლევს წარმოდგენას, თუ რამდენად სერიოზულია პრობლემა. თავისუფალი პრესისთვის მრავალი საფრთხე არსებობს, მათ შორის: 1. სამართლებრივი საფრთხეები, როგორიცაა ცილისწამებისა და კონფიდენციალურობის დარღვევის შესახებ სასამართლო დავები, წყაროს დაშინება და კონფიდენციალური ინფორმაციის გამოძახება, საინფორმაციო წყაროებიდან ფულსა და რესურსებს აშორებს, სტატიების გადადებას ან დაბლოკვას აფერხებს და ხალხს ჟურნალისტებთან საუბრის შიშის გრძნობას უჩენს. 2.სამთავრობო საფრთხეები, სამთავრობო მოხელეებს შეუძლიათ ჟურნალისტის სამუშაო გაცილებით რთული და საშიშიც კი გახადონ. ქმედებები მოიცავს ლიცენზიების ჩამორთმევით მუქარას, პრესის წინააღმდეგ შეურაცხმყოფელი ენის გამოყენებას და ჟურნალისტების თვალყურის დევნებას ან თუნდაც დაპატიმრებას. ძალაუფლების ეს ბოროტად გამოყენება ჟურნალისტების მიმართ უნდობლობას თესავს, მათ ძალადობის სამიზნედ აქცევს და ზღუდავს მედიის შესაძლებლობას, გაავრცელოს მნიშვნელოვანი ინფორმაციები 3.შევიწროება და ფიზიკური ძალადობა, ჟურნალისტობა შეიძლება ძალიან საშიში სამუშაო იყოს. შევიწროება ძალიან გავრცელებულია, განსაკუთრებით ქალი ჟურნალისტებისთვის. დევნა, მუქარა, ტროლინგი - ეს ყველაფერი ემსახურება ჟურნალისტების დაშინებას და შევიწროებას. ეს შეიძლება გადაიზარდოს ფიზიკურ ძალადობაში და მოიცავდეს თავდასხმებს,  აღჭურვილობის მოპარვას და მკვლელობას.

სწორედ აქედან გამომდინარე შეგვიძლია ვიმსჯელოთ, რომ ჟურნალისტებისა და მედიის თავისუფლების დამცავი კანონმდებლობა ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაბიჯია. „დაცვის კანონები“, რომლებიც ჟურნალისტებს აძლევს აბსოლუტურ ან პირობით პრივილეგიას, უარი თქვან წყაროების გამჟღავნებაზე, ბევრგან გვხვდება. დაცვის კანონი იცავს როგორც ჟურნალისტს, ასევე მათ წყაროს. შეერთებულ შტატებში არ არსებობს ფედერალური დაცვის კანონი, ამიტომ ბევრი აქტივისტი მუშაობს ამ მიზნის მისაღწევად. ინდივიდუალურ დონეზე, მოქალაქეებს შეუძლიათ ხელი შეუწყონ პრესის თავისუფლების დაცვას პრესის თავისუფლების საფრთხეების შესახებ ინფორმირებულობის შენარჩუნებით და თავისუფალი მედიის მხარდაჭერის ძალისხმევის შესახებ ინფორმაციის მიღებით. ადგილობრივი გაზეთების მხარდაჭერა კიდევ ერთი გზაა ინფორმირებულობის შესანარჩუნებლად და იმის უზრუნველსაყოფად, რომ თქვენს ყოველდღიურ ცხოვრებასთან ყველაზე აქტუალური საკითხები გაშუქდეს. დემოკრატიის გულისთვის, პრესის თავისუფლება არის უფლება, რომელიც საზოგადოების ყველა სუბიექტმა უნდა იზრუნოს და დაიცვას იგი. 

ახლა რომ ვისაუბროთ საქართველოს მაგალითზე, გვაქვს ინფორმაცია რომ საქართველოს მედიას ლიბერალური და პროგრესული სამართლებრივი ჩარჩო არეგულირებს. კონსტიტუცია იცავს მედიის თავისუფლებას და საჯარო ინფორმაციაზე წვდომა გარანტირებულია. თუმცა, ეს მხოლოდ ზედაპირულია.

საქართველოში საინფორმაციო საშუალებები მოქმედებენ მაღალ პოლარიზებულ და პოლიტიზებულ გარემოში, სადაც მარეგულირებლები მთავრობის კონტროლის ქვეშ არიან, ბაზარი კონცენტრირებულია რამდენიმე გავლენიანი ჯგუფის ხელში, ასევე პოლიტიკოსებთან დაახლოებული, ხოლო დამოუკიდებელი საინფორმაციო საშუალებები ცდილობენ ფეხზე დარჩენას.პარადოქსია, რომ ახალი ამბები დიდი მოთხოვნით სარგებლობენ, მაგრამ საინფორმაციო წარმოების ბიზნესი ძნელად მომგებიანია. ფინანსური სირთულეების გამო მედია მთავრობისა და რეკლამის განმთავსებლების ხელში აღმოჩნდა, რომელთაგან ბევრი გავლენიანი ფინანსური ჯგუფია.

კერძოდ, ბეჭდური მედია მძიმედ დაზარალდა, რადგან ტირაჟის შემცირებას და სარეკლამო შემოსავლების შემცირებას ებრძვის. ოდესღაც პოპულარულმა გაზეთებმა ბეჭდური მედია მიატოვეს და მთლიანად ონლაინ რეჟიმში გადავიდნენ, სადაც სარეკლამო ხარჯები სწრაფად იზრდება: 2014-2017 წლებში ის გაორმაგდა 5 მილიონ აშშ დოლარამდე და 2018 წელს კიდევ ერთი სანახაობრივი ზრდა, 25%-ზე მეტი, განიცადა, რაც მას ქვეყანაში ყველაზე სწრაფად მზარდ მედია სეგმენტად აქცევს.

ქართველი ახალგაზრდების თითქმის ნახევარი ინტერნეტში პოლიტიკურ ამბებს ადევნებს თვალყურს. თუმცა, ინტერნეტი შორს არის ქართული ჟურნალისტიკისთვის საუკეთესო გამოსავალისგან, სულ მცირე, ამ ეტაპზე არა. ტელევიზია კვლავაც სიახლეებისა და ინფორმაციის ყველაზე პოპულარულ წყაროდ რჩება, რადგან 2019 წელს ქართველების 72% ტელევიზიურ კონტენტს მოიხმარდა. ინტერნეტის გავრცელების ნელი ზრდაც არ უწყობს ხელს. 2018 წელს ქართველების დაახლოებით 54% ყოველდღიურად იყენებდა ინტერნეტს. მათი უმეტესობა დედაქალაქ თბილისსა და სხვა დიდ ქალაქებში მცხოვრები ადამიანები იყვნენ, სადაც ინტერნეტის გავრცელება მნიშვნელოვნად არის კონცენტრირებული. ტელევიზიის ბაზარზე ორი სატელევიზიო ოპერატორი დომინირებს. ერთად ისინი ქართული აუდიტორიის თითქმის ორ მესამედს იზიდავენ. ორივე მათგანს პოლიტიკურ პარტიებთან დაკავშირებული ან პოლიტიკური ამბიციების მქონე მეწარმეები აკონტროლებენ. მთავრობა მთავარი მოთამაშეა, რომელიც მედიაში სახელმწიფო სახსრების დიდ ხარჯვას ახორციელებს. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, სახელმწიფო დაფინანსების უდიდესი მიმღებია. ამის საპირისპიროდ, ადგილობრივი მედია საშუალებები ფინანსურად უჭირთ. მზარდი ზარალის წინაშე დგომის გამო, ბევრი მათგანი სწრაფი ტემპით იხურება.

ექსპერტები ამტკიცებენ, რომ ქართული ჟურნალისტიკის დღევანდელი იერსახე დიდწილად მარეგულირებლებმა ჩამოაყალიბეს, განსაკუთრებით კი GNCC-მ, ქვეყნის მაუწყებლობის ლიცენზირების ორგანომ, რომლის რეპუტაციაც რამდენიმე სკანდალმა შელახა. დამოუკიდებელი ჟურნალისტიკის დაცვა მხოლოდ არასამთავრობო ორგანიზაციების მცირე ჯგუფს შეუძლია. თუმცა, მათი გავლენა შეზღუდულია, მედიის მფლობელებისა და დამფინანსებლების უზარმაზარი ძალაუფლების გათვალისწინებით. გარკვეული დადებითი გავლენა ევროკავშირს მოაქვს, რომელმაც 2014 წელს საქართველოსთან ამბიციური ასოცირების შეთანხმება გააფორმა. მეორე მხრივ, რუსეთის მთავრობა ნაბიჯებს დგამს საქართველოში თავისი გავლენის გასაძლიერებლად, როგორც რამდენიმე ადგილობრივი მედია საშუალების, ასევე ახლად შექმნილი ვებსაიტების მეშვეობით, რომლებიც მხოლოდ პროპაგანდისტული შინაარსის გავრცელებაზეა სპეციალიზირებული. დღესდღეობით, ქართული მედია მკვეთრად იყოფა პროსამთავრობო და ოპოზიციურ ჯგუფებად, რაც ართულებს ობიექტური სურათის მიღებას. ამ რეალობაში, ისეთი ტერმინები, როგორიცაა „მედია ომი“ ან „პოლარიზებული ინფორმაცია“, ხშირად ასოცირდება ერთმანეთთან. მედიის პოლარიზაციამ გაზარდა საზოგადოებაში უნდობლობის ხარისხი, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მედია საშუალებები სარედაქციო ხაზს პოლიტიკური ინტერესების მიხედვით ირჩევენ. ამის მაგალითია „რუსთავი 2“-ის საქმის მიმდინარე სასამართლო პროცესი, რომელიც წლების განმავლობაში ასახავდა პოლიტიკისა და მედიის გადაჯაჭვულობას. 2019 წელს, ტელევიზიის კომისიის საკუთრების შეცვლამ დიდი დებატები გამოიწვია საზოგადოებაში და მედია სფეროში - ამ საქმემ ნათლად აჩვენა, თუ როგორ შეიძლება მედიის კონტროლი ძალად იქცეს. 

ქართული მედია ხშირად მმართველი ინსტიტუტების ზეწოლის ქვეშაა. ბოლო დროს არაერთი შემთხვევა იყო, როდესაც ჟურნალისტები პროფესიაზე ფიზიკური და სიტყვიერი თავდასხმების მიზეზი გახდნენ.2021 წლის 5 ივლისის მოვლენების დროს, როდესაც ლგბტქ+ თემის წინააღმდეგ ძალადობრივი საპროტესტო აქციები გაიმართა, 50-ზე მეტი ჟურნალისტი გახდა ძალადობის მსხვერპლი. ინციდენტმა არა მხოლოდ მედიის თავისუფლებას შეუქმნა გავლენა, არამედ სერიოზულად შეარყია ქვეყნის დემოკრატიული იმიჯი საერთაშორისო ასპარეზზე. სიტუაციას ასევე ართულებს დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის მზარდი ტალღა, რაც განსაკუთრებით შესამჩნევია სოციალურ მედიაში. საქართველოში მოქმედი გარკვეული ჯგუფები, მათ შორის პრორუსული პლატფორმები, განზრახ ავრცელებენ ცრუ ინფორმაციას, რაც ართულებს საზოგადოებისთვის ზუსტი და გადამოწმებული ინფორმაციის მიწოდებას. ასეთი პროცესები საფრთხეს უქმნის დემოკრატიას, რადგან ისინი ხელს უწყობენ საზოგადოების დაშლას და პოლარიზაციას. სირთულეების მიუხედავად, ქართულ მედიას დიდი პოტენციალი აქვს, რომ პროგრესის მამოძრავებელი ძალა იყოს. საქართველოში არსებობს არაერთი დამოუკიდებელი მედია საშუალება, რომლებიც თავგანწირვით იბრძვიან ობიექტური ჟურნალისტიკისთვის. „ნეტგაზეთი“, „ფორმულა“, „ტაბულა“, „პუბლიკა“ და სხვა პლატფორმები ხშირად სვამენ რთულ კითხვებს, აშუქებენ მგრძნობიარე თემებს და არ ეშინიათ ზეწოლის. თუ ეს ყველაფერი ნათელია, როგორ შეიძლება რეალურად შესრულდეს მიზანი - ემსახურონ და არა საზოგადოების გარკვეულ ჯგუფს. უნდა ითქვას, რომ დემოკრატია საქართველოში მედიის თავისუფლებაზეა დამოკიდებული. მედიის აღდგენა არა მხოლოდ მედია საშუალებების ან მენეჯმენტის პასუხისმგებლობაა - საზოგადოებაც დიდ როლს ასრულებს ამაში. მხოლოდ მათ შეუძლიათ გააძლიერონ დემოკრატია, ვინც თავად აწვდის მოქალაქეებს სანდო წყაროებს, მოითხოვს გამჭვირვალობას და მხარს უჭერს თავისუფალ გარემოს. და ბოლოს, თავისუფალი მედია არა მხოლოდ დემოკრატიული ნაწილია - ისინი მისი დაცვის ყველაზე ძლიერი იარაღია. მედია ქმნის სივრცეს, სადაც გამოხატვის თავისუფლება რეალურად ხორციელდება. ის სხვადასხვა სოციალურ, ეთნიკურ თუ პოლიტიკურ ჯგუფებს აძლევს შესაძლებლობას გამოთქვან თავიანთი მოსაზრებები, ერთმანეთს არგუმენტებით დაუპირისპირდნენ და საერთო გაგებას მიაღწიონ. ამ პროცესში მედია არა მხოლოდ პლურალიზმის განვითარებას ემსახურება, არამედ კონფლიქტების თავიდან აცილებასაც - დიალოგისა და ერთმანეთის მოსმენის შესაძლებლობის მეშვეობით. მედიის მონიტორინგის ფუნქცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. მას ხშირად „მეოთხე ხელისუფლებას“ უწოდებენ, რომელიც აკონტროლებს ხელისუფლების სამივე შტოს საქმიანობას. ჟურნალისტური გამოძიებები ხშირად ავლენს კორუფციას, ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებას და მმართველობის სხვა დარღვევებს, რაც პირდაპირ ხელს უწყობს საზოგადოებრივი სფეროს გამჭვირვალობასა და ანგარიშვალდებულებას.

თუმცა, მედიის ეს ფუნდამენტური როლი არაერთი გამოწვევის წინაშე დგას. თანამედროვე სამყაროში დეზინფორმაცია, ფალსიფიკაცია და პროპაგანდა აქტუალური პრობლემებია, რომლებიც განზრახ აზიანებენ საზოგადოების ცნობიერებას. მედიის თავისუფლებაზე გავლენას ახდენს მისი კონცენტრაცია - როდესაც რამდენიმე მსხვილი კომპანია აკონტროლებს მთავარ არხებსა და პლატფორმებს, რაც ზიანს აყენებს აზრის მრავალფეროვნებას. გარდა ამისა, ბევრ ქვეყანაში მედიის წარმომადგენლები ზეწოლის, ცენზურის და ფიზიკური მუქარის მსხვერპლნი გახდნენ. საქართველოში მედიის მდგომარეობა მეტ-ნაკლებად დემოკრატიულ ჩარჩოებშია, თუმცა მნიშვნელოვან გამოწვევებს შორისაა პოლიტიკური პოლარიზაცია, საკუთრების სქემების გამჭვირვალობის ნაკლებობა და ზოგჯერ სარედაქციო დამოუკიდებლობის პრობლემები. მიუხედავად ამისა, ზოგიერთი დამოუკიდებელი მედია საშუალება კვლავ მნიშვნელოვან როლს ასრულებს დემოკრატიული პროცესების განმტკიცებაში.  გლობალურ დონეზე, მედია ხელს უწყობს ადამიანის უფლებების დაცვას, ინფორმაციაზე წვდომას ავტორიტარული რეჟიმების პირობებშიც კი და წარმოადგენს დემოკრატიული ღირებულებების გლობალურ გადამცემს. საერთაშორისო მედია საშუალებები ხშირად აშუქებენ მოვლენებს, რომლებიც ადგილობრივ დონეზე დუმს, რითაც ანგარიშვალდებულებას და ზეწოლას ახდენს ხელისუფლებაზე.

მედია და დემოკრატია ურთიერთგადაჯაჭვული ცნებებია - ერთის გაძლიერება მეორის გაძლიერებას ნიშნავს. თავისუფალი, პასუხისმგებლიანი და მრავალფეროვანი მედია დემოკრატიული ღირებულებების უმნიშვნელოვანესი საყრდენია არა მხოლოდ ქვეყნის შიგნით, არამედ საერთაშორისო დონეზეც.