DATA149.1.19

Logo

გავლენიანობა სახიფათო იარაღი, თუ სასარგებლო გამოცდილება

თეონა ბრეგვაძე

საუკუნეების წინ დაიწერა „პირველითგან იყო სიტყუაჲ, და სიტყუაჲ იგი იყო ღმრთისა თანა, და ღმერთი იყო სიტყუაჲ  იგი”.(იო.1.1.)

ეს სიტყვები სხვადასხვა მნიშვნელობით შეგვიძლია გავიგოთ, გამომდინარე იქედან, თუ რასთან გვსურს გავავლოთ პარალელი, მაგრამ საბოლოოდ მაინც ერთ აზრთან მოვალთ, სიტყვა იყო პირველი და სიტყვით იქმნა ცაც და ქვეყანაც.

მაშინ, როცა ყველას სახლში დარჩენა მოგვიწია და ყველაფერი ონლაინ სივრცეში გადაეწყო. უფრო მეტად მივეჯაჭვეთ ჩვენს სმარტფონებს, კომპიუტერებს, ტელევიზორებს და სხვა ელექტრო მოწყობილებებს. ინტერნეტი და სოციალური ქსელები ჩვენი დღის მნიშვნელოვანი ნაწილი გახდა. კომპანიებმა უმალვ განჭვრიტეს კომუნიკაციის როლი მოცემულ რეალობაში და სამომავლო სიკეთეებისთვის გახდნენ იმაზე მეტად რელევანტურები, ვიდრე აქამდე. 

მთელი #დარჩისახლში პერიოდი კომპანიებსა და კომინიკაციის ლიდერებს შესანიშნავი შესაძლებლობი ჰქონდათ ციფრული მედია საშუალებების გამოყენებით  ხელი პირდაპირ საზოგადოების პულსზე ჰქონოდათ. სოციალური ქსელები ადამიანებზე გავლენის მოხდენის, განწყობის შექმნის ერთადერთი მარტივი, უსაფრთხო და კომფორტული საშუალება აღმოჩნდა. განსაკუთრებული პოპულარობა არა თუ ინსტაგრამმა, ფეისბუქმა ან იუთუბმა, არამედ “ტიკტოკმა” მოიპოვა. სოციალური ქსელი უმრავლესობისათვის გართობის შესანიშნავი ადგილი აღმოჩნდა, ამასთანავე მალევე გახდა კომუნიკაციის წარმოების ეფექტური საშუალებაც. სადაც არის, ან ჩნდება აუდიტორია, აქტუალური ხდება მათზე მუშაობა, ინფორმირება, ასე ჩნდება კარგი შესაძლებლობა გავლენის მოსახდენად. ამიტომ “ტიკტოკი” დღეს ისეთივე როლს ასრულებს ინფლუენსერ მარკეტინგის საქმიანობაში, როგორც ინსტაგრამი და იუთუბი. აქ შესაძლებელია სახალისო ვიდეოებთან ერთად “კომპანიების ჩელენჯები”, ვიდეო კონკურსები, ინფლუენსერების სახალისო გამოწვევბი ვნახოთ. ერთ-ერთი ასეთი კომპანია “სანდომია”, ბრენდმა “ტიკტოკერებს”სახალისო კრეატიული ვიდეო კონკურსი შესთავაზა, სადაც სანდომის პროდუქტები იქნა გამოყენებული და ჰეშთეგით მონიშნული. კონკურსში რამდენიმე ასეულმა ტიკტოკერმა მიიღო მონაწილეობა მსგავსი ვიდეოების სახით და დააგროვა მრავალი ნახვა, მოწონება და პრიზები. ამავე პლატფორმის მომხმარებელია ინფლუენსერი თეონა ჩაჩუაც, ის  გასული წლის ბოლოს დარეგისტრირდა საიტზე. მისი თქმით ვიდეოებს იშვიათად მხოლოდ გართობის მიზნით ანთავსებდა. რასაც არანაირი კომერციული დატვირთვა არ ჰქონია.”ბრენდები პლატფორმით განსაკუთრებით კარანტინის პერიოდში დაინტერესდნენ, რადგან ფაქტობრივად ყველანი აქ გადმოვცხოვრდით.”. თეონამ თავისი “ტიკტოკის” გვერდი მალევე  ინფლუენსერ საქმიანობის დამატებით შემოსავლად აქცია და ითანამშრომლა სხვადასხვა კომპანიებთან. ერთ-ერთია ლეისი, ვიდეოს 7 ათასზე მეტი მოწონება აქვს და ჩართულია ასობით ადამიანი ამ გამოწვევაში. როგორც თეონა ამბობს, ლეისის ამ კამპანიას ემთხვევა მაისის თვეში გაყიდვების მაღალი მაჩვენებელი. მისი აზრით მნიშვნელოვანია სამპანიის სწორ პლათფორმაზე გაშვება და გვიხანის: “ლეისის გაყიდვების კარგი მაჩვენებელი კარგი კამპანიის შედეგია, ტიკტოკ მომხმარებლის 80% მილენიალები არიან, ჩემი გამომწერების 70% ზე მეტიც მილენიალები არიან, ლეისის და მაგავსი სასუსნავების მომხმარებლებიც უმეტეს წილად მილენიალების თაობა არიან, ამიტომ ვფიქრობ, რომ კამპანი რომელშიც ჩემს მსგავსად კიდევ რამდენიმე აქტიური და ახალგაზრდა ინფლუენსერი იყო ჩართული, იმიტომ გამართლდა და აქტიურია დღემდე, რომ სწორად შეირჩა როგორც პლატფორმა, ასევე სეგმენტი და ინს სახეები, რომლებიც ამ სეგმენტთან ახლოს დგანან.” თეონას პირველი “ინფლუენსერ”კამპანია ვოლტის კამპანია იყო, რომლისთვისაც მან და მისმა მეგობრებმა კრეატიული ვიდეო გადაიღეს. მისი თქმით ინფლუენსერ საქმიანობის ძირითადი სოც ქსელი ინსტაგრამია, თუმცა “ტიკტოკმა” მას განსხვავებული შესაძლებლობები და გამოცდილება მისცა სხვადასხვა ბრენდებთან თანამშრომლომის სახით. 

პლატფორმის მომხმარებელია ასევე თეონას მეუღლეც, კომპანია “კოპტერის” დამფუძვნებელი ცნობილი YouTube-ერი გიორგი დანელია, რომელიც ტექნოლოგიურ სიახლეებს განიხილავს. გიორგი ტიკტოკზე 2019 წლის ბოლოს გამოჩნდა. “ტიკტოკზე მიზნად არ მქონია ბევრი ფოლოვერის დაგროვება და კონტენტზე სერიოზულად არ მიმუშავია, მაგრამ მალევე მივხვდი, რომ ტიკტოკს შესანიშნავი პოტენციალი გააჩნია თვითგამოხატულების და ასევე მარტივი გზაა პოპულარულობის და ცნობადობის გასაზრდელად. მაგალითად იუთუბზე და ინსტაგრამზე დამატებით მნახველი და მიმდევარი გამომიჩნდა. მალევე დავიწყე კონტენტზე მუშაობა და აქტიურად ჩავერთე ბრენდებთან თანამშრობლობაში. საინტერესო და სახალისოა, ყველაფერის გაკეთება მხოლოდ სამართფონის საშუალებით, რაც ძალიან მოსახერხებელია და კომფორტულია. მარტივია ასევე მონტაჟი, ეფექტები, მოკლედ სამუშაოდ პრაქტიკული სივრცეა. გიორგის პირველი ტიკტოკ კამპანია გლოვოს უკავშირდება, “ძალიან კარგი იყო და ადამიანებმა მართლაც აიტაცეს ეს კამპანია, მიიღეს პრიზებიც და გაიხალისეს ერთი უბრალო დღეც.” გიორგიმ სხვა მსგავს ბრენდებსაც გაუწია “ინფლუენსერობა” ლუდი BECK’S, ლიკანი, პეპსი და სხვა. მისი თქმით ქართული კომპანიებისათვის “ტიკტოკი” ჯერ კიდევ ახალი ხილია და მიაჩნია, რომ პლატფორმა იძლევა შესაძლებლობას ასაკობრივად თანამედროვე სეგმენტში კრეატიული, ნიჭიერი ინფლუენსერების აღმოჩენის. “ ვფიქრობ, რომ კომპანიები აქტიურად უნდა ჩაერთონ “ტიკტოკ”ინფლუესინგში და ჩართონ ისეთ ტიპები თავიანთ კამპანიებში, რომლებიც დიდი პოპულარობით სარგებლობს “ტიკტოკ” სივრცეში. ბრენდებმა უნდა გაიაზრონ, რომ მომხმარებლებთან მეტი ინტეგრაციაა საჭირო, თან ეს ყველაფერი ბევრად შედეგიანია მაშინ, როცა პლატფორმა სეგმენტი და გავლენიანი სახეები ურთიერთ თანხვედრაშია. ასე ბევრად მარტივად ხდება პროდუქტისა და სერვისის სიღრმისეული ინტეგრაცია. მართალია ბრენდები ცოტა დაიძრნენ ამ ქსელში, ქმნიან სხვადასხვა სახალისო შედეგიან კამპანიებს, თუმცა პლატფორმა კიდევ კარგახანის დარჩება ფრეშ სივრცედ.”

Statista.com - ის მონაცემებით, ტიკტოკს 2020 წლის აპრილის თვეში 800 მილიონი აქტიური მომხმარებელი დაუფიქსირდა, რაც გასულ წელს 240 მილიონ მომხმარებელს შეადგენდა. მიუხედავად იმისა, რომ ტიკტოკი “მსოფლიოს ყველაზე მეტად გამოყენებადი აპლიკაციების” სიის ოქროს ხუთეულში ვერ მოხვდა და ჩამორჩა ისეთ პლატფორმებს, როგორებიცაა Facebook, Instagram, Twitter, WhatApp ჩინური აპლიკაციის გავლენა აშშ სა და მთელ მსოფლიოში დღითიდღე იზრდება, მათშორის საქართველოშიც.

89 ათასამდე მიმდევარი, ვიდეო ნახვებით ტოპ “ტიკტოკერია” მოცეკვავე ანი ჯავახი. ანასთვის ეს მუსიკალური აპლიკაცია ორმაგად საყვარელი სივრცეა.  თვითიზოლაციის პერიოდში, როდესაც მას  თავისი ქორეოგეაფიული სტუდიის დახურვა მოუწია, საყვარელი საქმიანობა ვიდეოებისა და  ჩელენჯების სახით განაგრძო. “მე მოცეკვავე ვარ, ბევრი კომპანიის სერიოზულ კამპანიაში მიმიღია მონაწილეობა, ძირითადად ინფლუენსერ საქმიანობას ინსტაგრამზე ვეწევი, ფეისბუქზეც, მაგრამ ახლა ყველაზე კომფორტული, სახალისო და ენერგიული ჩემთვის ტიკტოკია. ძალიან მაგარია როცა ამ ორი რამის გაერთიანება შეიძლება, ეს აპლიკაცია კი ამაში ძალიან მეხმარება. ამჟამად ტიკტოკზე ლეისის კამპანიაში ვმონაწილეობ. ვიღებ სახალისო თემატურ ვიდეოს, მივირთმევ ლეისს და ვაკეთებ საყვარელ საქმეს, ეს ძალიან მომწონს.” ანას მსგავსად ამჯერად ლიკანის კამპანიაში ჩაერთვნენ ინფლუენსერები ელენიკო ფოქსი, თი მაჭავარიანი. და სხვები. ფოქსი ელენიკო იგივე ელენე რუხაძე გრაფიკული დიზაინერი და ფოტოგრაფია. ელენემ დიდი პოპულარობა სწორედ ტიკტოკზე გამოჩენით მოიპოვა, მას 107 ათასზე მეტი მიმდევარი ჰყავს, მისი კონტენტი ძალიან განსხვავებული და საინტერესოა. ვიდეო რჩევები, გამოწვევები, ტიკტოკ რეცეპტები მისი ძირითადი მიმართულებებია. ელენეს თქმით ახალმა პლატფორმამ ქართულ ბიზნესს ძალიან მარტივი იაფი და ეფექტური შესაძლებლობა მისცა რეკლამის კეთების. “მათ კარგი შესაძლებლობა აქვთ შექმნან თავიანთი ბრენდის ტიკტოკ ფორმატი, ინფლუენსერებს კი აქვთ შესაძლებლობა  შექმნან კარგი სახალისო, ენერგიული და ეფექტური კამპანია ჩელენჯები.”  ინტერვიუს პროცესში ელენემ ვირუსულ კამპანიებზეც ისაუბრა. “ზოგჯერ კამპანიამ შეიძლება უკუშედეგი მოიტანოს, ამ სივრცეში ყველაფერი სწრაფად ატაცებადია, ამიტომ ინფლუენსერების და კომპანიების მთავარი მიზანი ვირუსული კონტენტის შექმნა არ უნდა იყოს. ეს ბრენდისთვის შესაძლოა ძალიან საზიანო აღმოჩნდეს. მაგალითად McDonald’s-ის კამპანია “შენს გემოზე”, მასში რამდენიმე ინფლუენსერი ჩაერთო, საბოლოოდ კი დროზე ადრე დასრულდა. ამის მიზეზი ვირუსული გავრცელება იყო. (რატომაც არა? როცა უფასო საჩუქრებია.)  არ არის მარტივი დაგეგმი კამპანია და ყველა სიღრმისეული დეტალი. ყოველივე ამას ბევრი დრო , ენერგია და შრომა სჭირდება. უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველაფრის უკან დგანან ადამიანები, რომლებიც მუშაობენ იდეებზე, რაც საბოლოოდ ჩვენამდე მოდის, იმ იმედად, რომ  ის მიზანს გაამართლებს.”

სოციალური მედიის უმართავობასა და ინფლუენსერ მარკეტინგის საფრთხეებზე საუბრობენ “ტიკტოკის” ცნობილი წყვილი პირსინგ არტისტი თინათინ მაჭავარიანი და ტატუ არტისტი ლაშა ჩხაიძე.  

რამ შეიძლება მოიტანოს სავალალო შედეგები ადამუანებისათვის? რა როლს თამაშობს ამაში ინფლუენსერ მარკეტინგი?

2019 წლის ბოლოს სოციალურ ქსელებს ელვის სისწრაფით მოედო “სმარტ-ენერჯი დიეტა”, რასაც პოპულარიზაციას სხვადასხვა სფეროში ცნობილი სახეები უწევენ. შორენა ბეგაშვილი, ანი ჯავახი, რუსკა ყარყარაშვილი, იკა ნათია, მერსი დულხანიშვილი და სხვა ინფლუენსერები. გარკვეულმა ნაწილმა სხვადასხვა არაპოზიტიური ინფორმაციის გავრცელების შემდგომ შეწყვიტეს პროდუქტების რეკლამირება. მაგალითად  თაკო საზინა, სალი წვერავა და სხვები. თი მაჭავარიანი და ლაშა ჩხეიძე სწორედ ამ თემაზე საუბრობენ. “მე და თი ტატუ და პირსინგ არტისტები ვართ, გვიყვარს ჩვენი საქმე და ამ საქმით ვიღებთ ყველანაირ სარგებელს და სიამოვნებას. ინფლუენსერობა ბევრ კომპანიას შემოუთავაზებია ჩვენთვის, რაზეც ხშირად უარი გვითქვამს. ჩვენ პირველ რიგში ვართ მომხმარებლები და შემდეგ ინფლუენსერები, რასაც თავად არ მოვიხმართ, არ გამოვიყენებთ არც სხვას შევთავაზებთ. ინფლუენსერები ხშირად არ ინტერესდებიან რას უწევენ რეკომენდაციას და თავადაც ბრმად მოიხმარენ. არავის ვაყენებთ შეურაწყოფას, შეიძლება კარგი შემოსავალია მათთვის, თუმცა ვერ ან არ იაზრებენ პასუხისმგებლობას, რომელიც ადამიანების წინაშე აკისრიათ. ასევე იმას, რამდენად დამანგრეველი “ენერჯი დიეტა” ორგანიზმისთვის. როდესაც ხარ გავლენის სახე და აპიარებ პროდუქტს, რომელიც პირდაპირ ჯანმრთელობასა და კვებას ეხება და მის შესახებ არანაირი ინფორმაციას არ ფლობ, მისი შემადგენლობა, დოზირება შენთვის უცნობია, ვფიქრობ ამ დროს იმ ადამიანებს ღალატობ, რომლებიც გენდობიან და მოგყვებიან მთელ ამ საქმეში.”

ამ თემის ირგვლივ სხვადასხვა სტატია თუ სიუჟეტი მომზადდა ბოლო თვეების განმავლობაში. ისაუბრეს კვების სფეროში კომპეტენტურმა პირებმა და დაზარალებულმა ადამიანებმა, ასევე იმ ინფლუენსერებმა, რომელმაც ამ მოსალოდნელ საფრთხეებზე პირველები ალაპარაკდნენ. ონლაინ გამოცემა “პია” სტატიას შემდეგი სათაურით იწყებს ““ძალიან გთხოვთ არ გარისკოთ”-რა ვიცით სახიფათო დიეტის შესახებ.” თი მაჭავარინისა და ლაშა ჩხეიძის მსგავსად, ამ ბრენდთან თანამშრომლობაზე უარი თქვა ბიუთი ბლოგერმა და ინფლუენსერმა მარიამ წილოსანმაც, რომელიც თემაზე სიღრმისეულად ალაპარაკდა-“აპრილის დასაწყისში დამიკავშირდა კომპანია “NL International” და შემომთავაზა თანამშრომლობა. ეს ის კომპანიაა, რომელიც ასაღებს “ენერჯი დიეტას”. ზოგადად, როცა ბრენდები მიკავშირდებიან, დიდ ყურადღებას ვაქცევ ტექსტის შინაარს და მათ განწყობას. ამ შემთხვევაში კიმპანიის მეილი საქმიან მეილად ვერ აღვიქვი, მეილის კითხვისას არასერიოზული განწყობა იგრძნობოდა, სხვადასხვა ემოჯები, საკომუნიკაციო ენა მეტად მეგობრული, უშუალო, არა ისეთი როგორც კომპანიები უნდა იწერებოდნენ. მეილის ავტორი დიეტის რეკლამირებისთვის სანაცვლოდ 5 ათასიდან 8 ათას ლარამდე მზარდ ანაზღაურებად მთავაზობდა, (ალბათ დამეთანხმებით  ცოტა ნამდვილად არ არის.) აქვე მითხრა რომ კომპანია 

 20 წელზე მეტია მოღვაწეობს  და მსოფლიო მაშტაბით 400 ზე მეტ პროდუქტს ყიდის. მიუხედავად იმისა, რომ იმ მომენტისათვის არანაირ უარყოფით ინფორმაციას მე პირადად არ ვფლობდი ამ პროდუქტებზე, დროებით თავი შევიკავე პასუხის გაცემისგან. ამის მიზეზი კი ქალთა მიმართ ჩემი პირადი შეხედულებაა. ვთვლი, რომ ნებისმიერი სხეული იქნება ის მსუქანი, გამხდარი, ცელულიტიანი, სტრიებიანი თუ შრამიანი არის ლამაზი, ინდივიდუალური და მიმზიდველი. თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ აუცილებლად ფასფუდით უნდა ვიკვებოთ, არა.  რამდენიმე დღის შემდეგ მეილს ვუპასუხე და შევთავაზე, რომ თუ 400 პროდუქტიდან არსებობდა პროდუქტი, რომელიც ჯანსაღი ცხოვრების სტილში იჯდა სიამოვნებით გავუწევდი პოპულარიზაციას, მაგრამ არა დიეტას და წონაში კლების სხვა საშუალებებს. ვუთხარი მადლობა შემოთავაზებისათვის და დავუტოვე ჩემი ნომერი.მოგვიანებით მათ  მიპასუხეს-“მადლობა რომ გვიპასუხე და აუცილებლად  დაგიკავშირდებით, გისურვებთ მშვიდობიან ღამეს.” თუმცა მას შემდეგ არავინ დამკავშირებია და ეს არც გამკვირვებია.”  მარიამისვე თქმით მალევე ნახა სხვადასხვა ჯგუფებში პოსტები იმის შესახებ, თუ რა უკუჩვენებები გამოიწვია ამ პროდუქტებმა მომხმარებლებში და ზოგიერთი იმდენად დაამძიმა რომ საავადმყოფოშიც აღმოჩნდნენ. ისაუბრა ასევე“სმარტ დიეტასთან” დაკავშირებით ინფლუენსერებს შორის მომხდარ გარკვეულ უთანხმოებზეც. სადაც ინფლუენსერთა  ერთი ნაწილი პროდუქტის სიავესა და მისი რეკლამირების საფრთხეებზე საუბრობედნნენ, ხოლო მეორენი უკომენტაროდ, დღემდე აქტიურად განაგრძობენ პროდუქტის რეკლამირებას. გარკვეული.  ნაწილი დღეს თავადაც მოიხმარს ამ პროდუქტების ნეგატიური ინფორმაციების გასანეიტრალებლად.“მე პირადად არ მომიხმარია ამ პროდუქტებიდან არცერთი და ვერ ვიტყვი მათ ავკარგიანობაზე ვერაფერს, თუმცა კიდევ ერთხელ ავღნიშნავ რომ დიეტები ვნებს ჩვენს ორგანიზმს! დღეს თუ არა ხვალ, ან ზეგ, ან რამდენიმე წელის შემდეგ. ჯანსაღი კვება და ვარჯიში კი, არის ის რაც კვებავს ჩვენს ორგანიზმს და სძენს მას მეტ სიცოცხლისუნარიანობას.”(ბრენდისა და მარიამის მიმოწერა)

თემის ირგვლივ აქტიურად წერდა და საუბრობდა სხვადასხვა ჯგუფებსა თუ მედიასაშუალებებში ინფლუენსერი და ფიტნეს ტრენერი ქრისტინე გიორგაძე. 

“დამიკავშირდა გოგონა, რომელიც მიხსნიდა ამ პროდუქტების სარგებლიანობას და როგორც ფიტნეს ინსტრუქტორს ჯანსაღი მინარევებისა და ვიტამინების სახით მანახებდა. მანვე მითხრა, რომ პროდუქტი ხელს უწყობს წონაში კლებასაც და ავსებს ორგანიზმს ჯანსაღი ვიტამინებით ამარაგებდა. მე რა თქმა უნდა, როგორც ჯანსაღი ცხოვრების სტილის მიმდევარი, ფიტნეს ინსტრუქტორი არ ვუწევ რეკომენდაციას არანაირ  გადამუშავებულ ფხვნილებს, რადგან, გადამუშავებულ საკვებ ფხვნილს არ აქვს ის ნივთიერება რაც ორგანიზმს ნორმალური ფუნქციონირებისათვის სჭირდება.” გვანცამ ვრცელი პოსტი მიუძღვნა ენერჯი დიეტას ფეისბუქ ჯგუფ “გლამგაქტორში”და საკუთარ ინსტაგრამ გვერდზე და მიუწოდა ინფლუენსერებს არ მიიღონ მსგავსი გაურკვეველ პროდუქტები და არ გაუწიონ რეკლამირება არანაირი თანხის სანაცვლოდ. 

გვანცასა და დაზარალებული ადამიანების შეტყობილებები მისივე ინბოქსიდან იხილეთ  ვიდეოს სახით.

ენერჯი-სმართ დიეტის ირგვლივ გამოწვეულ უკმაყოფილო პოსტებსა და კომენტარებს  ასევე ვრცელი პოსტი  მიუძღვნა ტელეწამყვანმა ნანუკა ჟორჟოლიანმა. ნანუკას თქმით, მასაც საკმაოდ სოლიდური თანხის სანაცვლოდ სთავაზობდნენ დიეტის რეკლამირებას, რაზეც ნანუკამ უარი განაცხადა. ნანუკა მკითხველს აფრთხილებს, რომ არ ენდონ ამ კომპანიის პროდუქტებს, არც არანაირ რჩევებს, რომ კარგია რადგან, შედეგი რომლებსაც ფოტოებისა და ვიდეუების სახით ვნახულობთ სზვადასხვა სმართ დიეტის ფეიჯებზე წინასწარ მომზადებული მასალაა.

ორიოდე კვირის წინ ნანუკა ამ თემას კვლავ მიუბრუნდა და სატელევიზიო დროც დაუთმო.  გადაცემაში მოიწვია გოგონა, რომელიც “პი-ენ ინთერნეიშენალის” წარმოებულ ენრჯი დიეტას წონაში კლების მიზნით იყენებდა.  როგორც თავად ამბობს პროდუქტმა მას არა პოზიტიური, არამედ სავალალო შედეგი მოუტანა. გვანცა კაპანაძე  გადაცემაში საუბრისას “ინფლუწნსერების” პასუხისმგებლობაზე საუბრობს. ამბობს, რომ პროდუქტი, რომლიც შეიძინა, იმ რეკლამებისა და გაწეული რეკომენდაციების დამსახურება იყო, რომლებსაც ინფლუენსერები დღესაც ასე აქტიურად განაგრძობენ. გვანცამ გადაცემაში მონაწილეობამდე რამდენიმე დღით ადრე ამ თემაზე ვრცელი პოსტი დაწერა ფეისბუქ ჯგუფ “გლამფაქტორში”. პოსტს უამრავი კომენტარი მოჰყვა, სადაც სხვადასხვა ადამიანები ერთმანეთს უზიარებენენ დიეტით გამოწვეული მძიმე შედეგებს.

 

გასტროენტეროლოგი და ჰეპატოლოგი ჯაბა ზარქია ინფლუენსერებს და პროდუქტის მომხმარებლებს ექსპერიმენტატორებად მოიხსენიებს, მისი თქმით ეს ადამიანები საკუთარ თავზე ატარებენ ექსპერიმენტს. ჯაბას  თქმით დიეტისა და ნებისმიერი პრეპარატის არსებობა საჭიროებს სანდო სამეცნიერო კვლევით დამოწმებას, რომელიც სამეცნიერო წამყვან ჟურნალებში იწერება და წამყვან სამეცნიერო კომფერენციებზე გამოიფინება და არა ინფლუენსერების მიერ აჭრელებულ გვერდებზე.

მოცემული ინფორმაციიდან გამომდინარე საინტერესოა, რატომ ენდომებიან ადამიანები გავლენიან სახეებს, როცა თავადვე იციან, რომ ინფლუენსერები არ არიან კომპეტენტურები გარკვეულ საკითხებში და ეს ცხადად გამოიხატება, რადგან ისინი არ არიან ექიმები, ექსპერტები და ა.შ, მაშ რატომ ენდობიან და უჯერებენ ისინი კომპეტენტურ პირებზე მეტად გავლენიან სახეებს? 

მოცემულ კითხვაზე ქნ ქეთევან ასათიანი გვპასუხობს. “ვერ გეტყვით რატომ არის მაღალი ნდობა ინფლუენსერებში, რომლებსაც არ გააჩნიათ ექიმის ხარისხი და რაიმე კვალიფიკაცია, მაგრამ ვფიქრობ ენდოკრინული პროფილის დარღვევის მქონე პირი, (გამომდინარე იქიდან რომ მე ენდოკრინოლოგი ვარ) ამ საკითხით ხშირად მოგვმართავს, თუმცა ეს ვიზიტი სამწუხაროდ მსგავსი დიეტების შენსგომ ინიშნება. ისინი გვეუბნებიან, რომ ნახეს დიეტა, რომელსაც საკმაოდ ცნობადი სახე უწევდა რეკომენდაციას და ამიტომ გადაწყვიტეს მისი მოხმარება. მე ვფიქრობ, რომ მიზეზი იმისა, თუ რატომ  ენდობიან ადამიანები ინფლუენსერებს, არის სიმპათია და  შედეგის სისწრაფე. მათ იზიდავთ ის ციფრები რასაც  ცნობადი ადამიანები სთავაზობენ. მოსწონთ  სიმარტივე, არანაირი დისკომფორტი, არ უწევთ კვების კონტროლი, ვარჯიში. მათ იზიდავთ იმ ადამიანის სხეულის ფორმები, ცხოვრების სტილი რომლებიც ამ ყოველივეს უწევენ პროპაგანდას. აქვეა ფსიქოლოგიური მომენტიც, როდესაც რაღაც მიუღწეველი ჰგონიათ , ამდროს ხედავენ რომ შეუძლიათ გამოიყურებოდნენ იმ ცნობადი ადამიანების მაგავსად, რომლებიც მოსწონთ, რადგან ისინი არიან საუკეთესო ფორმაში და თვლიან, რომ  თავადაც ასეთები იქნებიან  ამ  პროდუქტების მოხმარებით.

ინფლუენსერები თავიანთი საქმიანობით, მართლაც მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ადამიანთა ქმედებებზე გარკვეული საკითხებით, ასევე იდეების, პროდუქტების, მომსახურების პოპულარიზაციაში,  გაყიდვების სტიმულირებაში.  სოციალურ სივრცეში მათ სიტყვას, ქმედებას ძალზედ დიდი ძალა აქვს. მაგალითად სულ რამდენიმე კვირის წინ ინფლუენსერების მიერ წარმოწყებული “ტიკტოკ” ჩელენჯი” რომ აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი საქართველოა, ინფლუენსერთა ძალისხმევით საბოლოოდ მიღწეული  იქნა და საქართველოს ოკუპირებული პერიტორიები დამოუკიდებელი ქვეყნების სიიდან საბოლოოდ ამოიშალა. ამიტომ, როდესაც ინფლუენსერ მარკეტინგსა და მის შესაძლებლობებზე ვსაუბრობთ, უნდა ვიცოდეთ, რომ როგორც სასარგებლო შესგებეის მოტანა, ასევე უარყოფითის შედეგების გამოწვევაც შეუძლია. ამიტომ არის მნიშვნელოვანია ინფლუენსერთა შინაგანი მზაობა, პასუხისმგებლობა იმ ადამიანების წინაშე და იმ საქმის წინაშე, რომელსაც აკეთებენ და რომლის გამოც არიან პოპულარულნი სოციალურ სივრცეებში. ინფლუენსერ მარკეტინგი, რომელიც ასეთი აქტუალური, პოპულარული და  შედეგიანია ბიზნესისთვის, ქვეყანაში არ არსებობს მისი კონტროლის არანაირი ბერკეტი და მექანიზმი, 

ისეთ ძლიერ კვეყანაც კი, როგორიც ამერიკაა, სოციალური ქსელების რეგულირების განკარგულებას ხელი 2020 წლის მაისში მოაწერა. განკარგულებაში საუბარია სოციალური ქსელებში გამოქვეყნებული კონკტენტის მოდიფიცირებაზე და მარეგულირებელ საშუალებებზე. ამერიკისაგან განსხვავებით საქართველოში არ არსებობს კანონში არცერთი პუნქტი სოციალურ ქსელებში რეკლამირებისა და ინფლუენსერ მარკეტინგის რეგულირები შესახებ. დღეს ის კანონით უმართავია.  მართვადია მხოლოდ პიროვნული პასუხისმგებლობთა და სინდისით, რომლიც თავად ინფლუენსერების სურვილსა და ფასეულობებზეა დამოკიდებული.