DATA149.1.19

თბილისი (BPI) – 130 წლის აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმს რესტავრაცია სჭირდება, მუზეუმს და  ბიბლიოთეკას არ გააჩნია ტემპერატურისა და ტენიანობის რეჟიმის მარეგულირებელი სისტემა. მისი შენარჩუნება კი არსებითად მნიშვნელოვანია საქართველოში მეაბრეშუმეობის ისტორიისა და კულტურის უკვდავსაყოფად.

აბრეშუმის მუზეუმი გამორჩეულია უნიკალური ექსპონატების მრავალფეროვნებით, რომელთა უმეტესობა მუზეუმის დაარსების დროინდელია, რაც კიდევ უფრო მეტ ღირებულებას მატებს მას.

მუზეუმში დაცულია ექსპონატები მსოფლიოს 63 ქვეყნიდან. აქ წარმოდგენილია ყველაფერი აბრეშუმისა და მეაბრეშუმეობის შესახებ: აბრეშუმის პარკის უნიკალური კოლექცია, რომლიც 5000-მდე სხვადასხვა ჯიშისა და ვარიაციის პარკს მოიცავს, ჭიის ბიოლოგია, გრენის კონტეინერების კოლექცია- დაახლოებით 200-მდე ეგზემპლარი, პეპლების კოლექცია, რომელიც XIX-XX საუკუნეების მიჯნაზეა შექმნილი და 161 სახეობის 314 პეპელას მოიცავს,  XIX-XX სს-ის  სხვადასხვა ქვეყნის: ფრანგული ჯაკარდული, გერმანული მაქმანების, კავკასიაში დამზადებული კუსტარული ქსოვილების კოლექციები. თუთის ხესთან დაკავშირებული კოლექციები, მაკეტები, ხელსაწყოები და იარაღები. მუზეუმის კიდევ ერთი სიმდიდრე  დიდებული ბიბლიოთეკაა, რომელიც  20 000-მდე  XVIII – XX სს წიგნს მოიცავს მსოფლიოს 20 ენაზე.

კოლექციების უმრავლესობა უძველესია, ზოგიერთი 120-ზე მეტი წლისაა და ადვილად დაზიანებად მასალას წარმოადგენს. სწორედ ამიტომ სჭირდება მუზეუმსა და ბიბლიოთეკას დროული და საფუძვლიანი რესტავრაცია.

“თბილისის განვითარების ფონდმა 2015 წელს გამოაცხადა კონკურსი, რის შედეგადაც შეირჩა აბრეშუმის მუზეუმი და შეიქმნა მუზეუმის რეაბილიტაციის პროექტი, რომელიც აღსრულებას ელოდება. თბილისის მერია ეძებს პარტნიორს, რომელიც ამ პროექტის თანადამფინანსებელი გახდება”, – ამბობს მუზეუმის დირექტორი ნინო კუპრავა.

მისივე თქმით, პროექტით პოლონეთი დაინტერესდა, რაც თავის მხრივ ლოგიკურიცაა, რადგან მუზეუმის შენობის ისევე როგორც აქ განთავსებული ავეჯის არქიტექტურა, პოლონელ არქიტექტორს ალექსანდრე შიმკევიჩს ეკუთვნის. XIX საუკუნის მოღვაწის უნიკალური საპროექტო გეგმის გამო  დღეს მუზეუმს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი აქვს მინიჭებული.

არქიტექტორ ნინო ჩაჩხიანთან და მუზეუმის წარმომადგენლებთან ერთად შეიქმნა გეგმა, რომელიც შენობას სრულად შეუნარჩუნებს პირვანდელ სახეს და მაქსიმალურად იქნება დაცული ძეგლის ავთენტურობა. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ფანჯრებს, მისი უნიკალურობის გამო მოხსნა შეუძლებელია, ამიტომ რესტავრაცია ადგილზე უნდა ჩაუტარდეს. რესტავრაცია ასევე უნდა ჩაუტარდეს მუზეუმის უნიკალურ ავეჯს, რომელიც ალექსანდრე შიმკევიჩის ნახაზების მიხედვით არის შექმნილი. როგორც წყაროები გვამცნობს, ავეჯი მუზეუმის სახელოსნოშია დამზადებული და XIX საუკუნის კოლექციას წარმოადგენს.

აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი სამხრეთ კავკასიაში ერთადერთი, მსოფლიოში არსებული უიშვიათეს და უძველეს აბრეშუმის მუზეუმებს შორის ერთ-ერთია. ის 1887 წელს დაარსდა, რომელსაც სათავეში რუსი მეცნიერი ნიკოლაი შავროვი ედგა.

“აბრეშუმის მუზეუმის მნიშვნელობას განსაკუთრებულს ხდის მისი არქიტექტურა. იგი თბილისის ეკლექტიკური სტილის შენობებს შორის საუკეთესო მაგალითია, ვფიქრობ, რომ ექსტერიერში მავრიტანული და გოთური სტილის სინთეზი მისტიურ განწყობას ქმნის, ინტერიერში გამოყენებული დეტალები კი მის ფუნქციას უსვამს ხაზს (ნაძერწი პეპელა, აბრეშუმის ჭია, თუთის ფოთოლი…) შესაბამისად, ადამიანებზე უსიტყვოდ მოქმედი “არქიტექტურა’’ ასრულებს თავის ფუნქციას და ჩნდება ინტერესი გავიგოთ მეტი შენობის დანიშნულებაზე”, – ამბობს არქიტექტორი შორენა კირთაძე.

მუზეუმში უკვე მეშვიდე წელია მოჰყავთ აბრეშუმი. ეზოში დარგულია თუთის ხეები, რომლებსაც მუზეუმის თანამშრომლები თავისივე ძალებით უვლიან და აბრეშუმის ჭიის გამოსაკვებად იყენებენ.

მალევე გაჩნდა იდეა შექმნილიყო ზრდასრულთა პროგრამა – რომელმაც ჯგუფში ძალიან ბევრი მსურველი გააერთიანა. მათ საშულება ჰქონდათ მიეღოთ თეორიული და პრაქტიკული ცოდნა მეაბრეშმეობასთან დაკავშირებით, რაც მოიცავდა: ჭიის ბიოლოგიის შესწავლას, მოვლის პირობებს, ჭიის გამოკვებას, მიღებული აბრეშუმის პარკისგან ძაფის დართვას, ბუნებრივ და ქიმიურ ღებვას და ქსოვის სპეციფიკას.

 მარიამ ჭედია

მასალა ქვეყნდება “საქართველოს უნივერსიტეტისა” და BPI-ს ერთობლივი პროექტის ფარგლებში